Thuốc tránh thai hàng ngày: Cách thức hoạt động và lợi ích

Thuốc tránh thai hàng ngày là một trong những phương pháp tránh thai phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Nó giúp phụ nữ kiểm soát sinh sản, tránh mang thai ngoài ý muốn và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bạn cần hiểu rõ về cách thức hoạt động, lợi ích cũng như những tác dụng phụ và trường hợp không nên sử dụng. Bài viết của IPD.EDU sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về thuốc tránh thai hàng ngày, giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho bản thân.

Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?

Sau khi xuất hiện lần đầu vào những năm 1950, các thuốc tránh thai đường uống đã không ngừng được phát triển, cải tiến và đem lại nhiều lợi ích cho phụ nữ. Ước tính trên thế giới hiện có khoảng một nửa phụ nữ đang sử dụng thuốc tránh thai đường uống, một phương pháp hiệu quả, tiện lợi với tác dụng dược lý có thể phục hồi trong thời gian ngắn sau khi ngừng thuốc.

Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa estrogen và progesterone (đây là hai hormone sinh dục nữ), có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng bơi về phía tử cung để thụ tinh, làm biến đổi thành tử cung không thích hợp cho trứng làm tổ, do vậy mà có tác dụng tránh thai. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm tránh thai hàng ngày, được chia thành hai loại: Vỉ 21 viên và vỉ 28 viên.

Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày:

• Viên uống tránh thai là một phương pháp đơn giản, không làm cản trở hoạt động tình dục. Từ nhiều năm, thuốc đã được chứng minh hiệu quả nếu được uống đầy đủ và đúng cách: những trường hợp sử dụng thất bại thường liên quan đến việc sử dụng sai, đặc biệt là quên uống thuốc hàng ngày.
• Thuốc có hiệu quả tránh thai ngay từ những ngày đầu dùng thuốc, nếu bắt đầu dùng ngay từ đầu chu kỳ.
• Tác dụng tránh thai hoàn toàn có khả năng hồi phục: ngay khi ngừng thuốc, người phụ nữ sẽ có khả năng thụ thai.

Hướng dẫn chi tiết cách uống thuốc tránh thai hàng ngày

1. Bắt đầu uống thuốc

• Bạn nên bắt đầu uống thuốc vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt (ngày đầu tiên hành kinh). Điều này giúp tăng hiệu quả của thuốc và giảm thiểu nguy cơ mang thai.
• Nếu bạn bắt đầu uống thuốc vào ngày khác, bạn cần sử dụng bao cao su trong 7 ngày đầu tiên hoặc trong 14 ngày đầu tiên nếu bạn bắt đầu uống thuốc sau ngày thứ 5 của chu kỳ kinh nguyệt.

2. Cách uống thuốc

• Uống thuốc mỗi ngày vào cùng một giờ. Điều này giúp bạn nhớ ngày uống thuốc và đảm bảo nồng độ hormone trong cơ thể luôn ở mức ổn định.
• Uống thuốc với nước, không nhai.
• Nếu bạn quên uống thuốc, hãy uống ngay khi nhớ ra, trừ khi đã quá 12 tiếng kể từ giờ uống thuốc thông thường. Nếu bạn quên uống thuốc hơn 12 tiếng, hãy uống viên thuốc tiếp theo như bình thường và sử dụng biện pháp tránh thai thêm trong 7 ngày.

3. Thời gian uống thuốc

• Thuốc viên uống kết hợp (COC):
  • Bạn cần uống 1 viên thuốc mỗi ngày, trong 21 ngày liên tiếp. Sau đó, bạn nghỉ uống thuốc 7 ngày, trong khoảng thời gian này bạn sẽ có kinh nguyệt. Sau 7 ngày, bạn bắt đầu uống viên thuốc mới trong chu kỳ tiếp theo.
  • Lưu ý: Cần uống thuốc liên tục trong vòng 21 ngày, không nên bỏ qua bất kỳ ngày nào.
• Thuốc viên uống progestin đơn thuần (POP):
  • Bạn cần uống 1 viên thuốc mỗi ngày, trong 28 ngày liên tiếp, không có ngày nghỉ. Sau khi bạn uống hết 28 viên, bạn tiếp tục uống viên thuốc mới trong chu kỳ tiếp theo.
  • Lưu ý: Cần uống thuốc liên tục trong vòng 28 ngày, không nên bỏ qua bất kỳ ngày nào.

Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày

• Luôn uống thuốc đúng liều lượng và thời gian.
• Không bỏ qua bất kỳ ngày nào.
• Nếu bạn quên uống thuốc, hãy uống ngay khi nhớ ra, trừ khi đã quá 12 tiếng kể từ giờ uống thuốc thông thường.
• Sử dụng biện pháp tránh thai thêm trong 7 ngày khi bạn quên uống thuốc.
• Không nên tự ý thay đổi loại thuốc hoặc liều lượng thuốc mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe.
• Mặc dù không quy định giờ uống thuốc tối ưu cho bất cứ loại thuốc nào. Tuy nhiên, nên uống vào một thời điểm cố định trong ngày để tránh quên thuốc. Tốt nhất, nên uống thuốc vào buổi sáng, để trong trường hợp quên thuốc thì có thể uống bù một viên vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Thuốc có thể uống cùng hoặc xa bữa ăn và cần nuốt nguyên viên, có thể sử dụng đồ uống phù hợp.
• Nếu bệnh nhân muốn thay đổi giờ uống thuốc, nên bắt đầu thay đổi khi uống một vỉ thuốc mới (luôn thay đổi theo hướng tiến thời gian lên) với khoảng thời gian trì hoãn không vượt quá 12 giờ.
• Khi đi du lịch ở nước ngoài và có chênh lệch múi giờ, nên tiếp tục uống thuốc theo múi giờ của nước mình. Trong trường hợp không thể thực hiện được có thể thay đổi giờ uống thuốc, nên uống sớm hơn bình thường và không được uống muộn quá 12 giờ.
• Nếu bạn đang điều trị bệnh lý khác hoặc đang sử dụng một số thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc tránh thai, vì một số nhóm thuốc dưới đây khi dùng chung với thuốc tránh thai sẽ gây tương tác thuốc, thay đổi hiệu lực của thuốc tránh thai: Thuốc chống lao (rifampicin), thuốc chống động kinh (hydantoin, phenobarbital, carbamazepin), kháng sinh penicillin, tetracyclin và các dẫn xuất, than hoạt và các chất hấp phụ khác, các thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng, vitamin C, cimetidin, promethazin, các sulfamid kháng khuẩn, các loại hormon tuyến giáp, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc nhuận tràng.

Làm gì khi quên uống thuốc tránh thai hàng ngày?

• Quên uống thuốc trong vòng 12 tiếng:
  • Hãy uống ngay viên thuốc đã quên.
  • Uống viên thuốc tiếp theo vào giờ uống thuốc thông thường.
  • Bạn vẫn được bảo vệ khỏi mang thai.
• Quên uống thuốc hơn 12 tiếng:
  • Hãy uống ngay viên thuốc đã quên.
  • Bỏ qua viên thuốc tiếp theo.
  • Uống viên thuốc tiếp theo vào giờ uống thuốc thông thường của ngày hôm sau.
  • Sử dụng biện pháp tránh thai thêm (bao cao su) trong vòng 7 ngày tiếp theo.
  • Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian dưới 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục uống các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ. Không cần sử dụng các biện pháp tránh thai bổ sung trong những lần quan hệ tình dục tiếp theo.Nếu quên uống thuốc trong khoảng thời gian trên 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cần uống ngay viên thuốc đã quên, kể cả trong trường hợp ngày hôm đó phải uống 2 viên, sau đó tiếp tục các viên khác theo đúng lịch định kỳ cho đến viên cuối cùng trong vỉ.Tuy nhiên, nếu đã quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày trước khi quên, nên sử dụng dự phòng bằng một phương pháp tránh thai khẩn cấp (nếu chưa vượt quá giới hạn sử dụng phương pháp này). Trong vòng 7 ngày sau khi quên thuốc nên áp dụng đồng thời với biện pháp tránh thai cơ học (như dùng bao cao su).
  • Nếu đó là dạng viên thuốc kết hợp estrogen và progesteron (vỉ 21 viên) và đã quên uống thuốc trong tuần uống thuốc cuối cùng, cần bắt đầu luôn vỉ thuốc tiếp theo mà không cần dừng trong vòng 7 ngày. Sau khi quên, nếu thấy mất kinh, chậm kinh (từ 5 ngày trở lên) hoặc thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, cần thực hiện test thử thai để kiểm tra.Nếu bị nôn trong vòng 3 hoặc 4 giờ sau khi uống thuốc, xử trí như trường hợp quên uống một viên trong vòng 12 giờ, uống ngay một viên tiếp theo. Nếu liên tục bị nôn (hoặc tiêu chảy), người sử dụng cần sử dụng đồng thời các biện pháp tránh thai cơ học khi quan hệ tình dục. Đăng kí khám bệnh online để không cần phải xếp hàng tại viện khi cần hỗ trợ.Thuốc tránh thai hàng ngày là biện pháp ngừa thai đơn giản và an toàn. Lợi ích tuyệt vời nhất của những viên thuốc tránh thai hàng ngày đó là giúp người phụ nữ có thể kiểm soát kế hoạch mang thai, lựa chọn thời điểm mang thai hợp lý và giảm thiểu tối đa tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên để thuốc tránh thai hàng ngày phát huy tác dụng một cách hiệu quả, người sử dụng cần uống thuốc đều đặn và đúng cách, bên cạnh đó, nếu như bạn đang sử dụng đồng thời các thuốc khác thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tình trạng “vỡ kế hoạch” dù đã uống thuốc tránh thai đều đặn.

Tư vấn của chuyên gia về thuốc tránh thai hàng ngày

• Bác sĩ sản phụ khoa:
  • Tư vấn về lựa chọn loại thuốc phù hợp: Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh lý và nhu cầu của bạn để đưa ra lời khuyên phù hợp nhất.
  • Hướng dẫn cách sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả: Bác sĩ sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cách uống thuốc, liều lượng, thời gian uống, cách lưu trữ thuốc và cách xử lý khi quên uống thuốc.
  • Theo dõi tác dụng phụ của thuốc và xử lý kịp thời: Bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn trong quá trình sử dụng thuốc và xử lý kịp thời các tác dụng phụ nếu có.
• Dược sĩ:
  • Cung cấp thông tin về thuốc tránh thai: Dược sĩ sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thành phần, công dụng, cách sử dụng, tác dụng phụ và tương tác thuốc của thuốc tránh thai hàng ngày.
  • Giải đáp các thắc mắc về thuốc: Dược sĩ sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn về thuốc tránh thai hàng ngày, giúp bạn sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả.

Thuốc tránh thai hàng ngày là một phương pháp tránh thai hiệu quả và an toàn, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Để sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày hiệu quả và an toàn, bạn cần hiểu rõ về cách thức hoạt động, lợi ích, tác dụng phụ và trường hợp không nên sử dụng. Hãy thảo luận với bác sĩ hoặc dược sĩ về nhu cầu và tình trạng sức khỏe của bạn để lựa chọn loại thuốc phù hợp nhất.